ΠΑΝΑΓΙΑ ΣΟΥΜΕΛΑ ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΑ

Ιερά Μονή της Παναγίας Σουμελά

Η Ιερά Μονή της Παναγίας Σουμελά βρίσκεται στο όρος Μελά του Πόντου, απ’ όπου έλαβε το όνομά της ( σου-Μελά). Σύμφωνα με την παράδοση το 386 οι Αθηναίοι μονάχοι, Βαρνάβας και Σωφρόνιος ‚ μετά από αποκάλυψη της Παναγίας οδηγήθηκαν στις κορυφές Του όρους Μελά του Πόντου , για να ιδρύσουν μοναχικό κατάλυμα. Κατά την παράδοση είχε μεταφερθεί εκεί η εικόνα της Παναγίας της Αθηναίας , έργο του Ευαγγελιστή Λουκά. με θαυματουργικό τρόπο. Σύμφωνα με άλλες πληροφορίες, η εικόνα μεταφέρθηκε από τον μαθητή του Οσίου Λουκά Φωκίδας, Ανανία το 943 στη Αθήνα‚στο ναό της Παναγίας της Αθηνινιώτισσας, και από εκεί σι δύο μοναχοί μετέφεραν την εικόνα στο Πόντο εξαιτίας των επιδρομών των Σαρακηνών. Βέβαιο πάντως είναι ότι‚ είτε τον 4ο αιώνα χτίσθηκε η μονή είτε τον 9ο αιώνα, κτήτορες του Μοναστηριού είναι σι Σωφρόνιος και Βαρνάβας γενόμενοι συνεχιστές της μεγάλης μοναστικής ζωής που υπήρχε στον Πόντο ‚ διάδοχοι των μεγάλων πατέρων της Εκκλησίας Βασιλείου του Μέγα και Γρηγορίου του Θεολόγου. Σε πολύ λίγο χρονικό διάστημα, η μονή της Παναγίας Σουμελά έγινε το κέντρο όλου του Ορθόδοξου Λαού του Πόντου, αλλά και των Μουσουλμάνων της περιοχής ‚ χάρη στα θαύματα της Παναγίας. Χάρη στις προσφορές και δωρεές του απλού λαού , αλλά και διαφόρων αυτοκρατόρων του Βυζαντίου και αργότερα αυτοκρατόρων της Τραπεζούντας η μονή ανακαινίσθηκε, κτίσθηκε ξενώνας τετραώροφος 70 δωματίων‚ βιβλιοθήκη και γύρω από την Μονή ανοικοδομήθηκαν μικροί ναοί αφιερωμένοι σε διάφορους αγίους, αλλά και τείχος - οχυρό για την προστασία της Μονής από διάφορες επιδρομές. Στη βιβλιοθήκη του Μοναστηρίου φυλάγονταν πολύτιμα έγγραφα και πολλά αρχαία χειρόγραφα μέχρι τον ξεριζωμό όπως το πρώτο ελληνικό χειρόγραφο του Διγενή Ακρίτα. Χαρακτηριστικό είναι ότι από 52 ελληνικά χειρόγραφα που υπάρχουν στο μουσείο της Άγκυρας τα 34 προέρχονταν από την Μονή της Παναγίας Σουμελά. Στην Μονή εκτός από την εικόνα της Μεγαλόχαρης άλλα κειμήλια ήταν ο Σταυρός του Αυτοκράτορα Μανουήλ Γ΄ Κομνηνού και το χειρόγραφο Ευαγγέλιο του Οσίου Χριστόφορου. Ευτυχώς και τα τρία αυτά ιερά κειμήλια οι μοναχοί της Μονής τα έκρυψαν πριν την καταστροφή και την λεηλασία του Μοναστηρίου από τους Τούρκους το1922. Αργότερα τα ιερά αυτά κειμήλια μεταφέρθηκαν στην Ελλάδα, και σήμερα βρίσκονται στην ανιστορημένη Μονή της Παναγίας Σουμελά. στο όρος Βέρμιο Της Βεροίας. Κατόρθωσαν οι απανταχού της γης Πόντιοι να κτίσουν το νέο τους μοναστήρι, όπου κάθε χρόνο στις 15 Αυγούστου γίνεται το κέντρο συνάθροισης όλων των Ποντίων.


Το παρεκκλήσι της Αγίας Βαρβάρας.

Στο κατώφλι της πόρτας του φαίνεται πως θάφτηκαν για να μην πέσουν στα χέρια των Τούρκων, τα ιερά κειμήλια της Μονής Σουμελά.